Wat Is Jidoka of Stop the Line? | Lean Green Belt

Lean-principes in actie: Jidoka en Stop the Line

Lean management is een benadering van procesoptimalisatie die zich richt op het elimineren van verspilling en het continu verbeteren van processen. Twee kernprincipes van Lean zijn Jidoka en Stop the Line, die beide gericht zijn op het waarborgen van kwaliteit. In deze blog bespreken we deze twee concepten, hun oorsprong en hoe ze bijdragen aan het succes van Lean-processen.

Het Jidoka-principe

Jidoka vindt zijn oorsprong bij Toyota, dat vroeger automatische weefgetouwen produceerde. Wanneer een draadje brak, stopte de machine automatisch, waardoor er tijd was om het draadje te vervangen voordat het eindproduct gereed werd. Dit systeem werd bedacht door Sakichi Toyoda en later door Eiji Toyoda en Taiichi Ohno geïmplementeerd in de autofabriek als een van de Lean-pijlers.

Het Jidoka-concept zorgt ervoor dat er geen defecte producten naar de volgende processtap worden doorgegeven en dat fouten vroegtijdig worden gesignaleerd. Dit concept staat ook bekend als “Built-in Quality” of “Stop the Line”. Jidoka benadrukt dat kwaliteit bij de bron moet worden ingebouwd. Kwaliteit kan niet door controle worden toegevoegd; zodra het werk de werkplek heeft verlaten, is het te laat.

Iedere medewerker in het proces controleert het werk van de vorige processtap. Als deze een probleem ontdekt, stuurt hij het product terug naar de vorige bewerking of stopt de lijn om het probleem op te lossen. De gedachte hierachter is dat iedereen verantwoordelijk is voor de kwaliteit van zijn eigen werk. Nu is iedereen een ‘controleur’ en wordt kwaliteit bij de bron makkelijker.

Het Stop the Line-principe

Stop the Line is een manier om handmatig of automatisch een proces te stoppen op het moment dat er een fout is opgetreden. Machines schakelen zichzelf (autonomation) uit, of medewerkers kunnen de lijn stopzetten door het trekken aan een koord. Alles om te voorkomen dat er fouten worden doorgegeven aan het volgende proces.

Wanneer een medewerker een fout constateert, drukt hij op de knop of trekt aan het koord. Meestal wordt met een Andon-signaal aangegeven waar het probleem zich afspeelt. Lukt het niet om binnen de takttijd (het moment dat het product naar de volgende bewerking gaat) het probleem op te lossen, dan stopt de hele lijn. Iedereen in het proces is dan op de hoogte dat er een fout is. Op deze manier worden geen foute producten doorgegeven.

In het voorbeeld van een productielijn kan een medewerker op ieder moment in het proces aan het rode koord trekken. Op dat moment weet men dat er een probleem is opgetreden. Het probleem wordt binnen de takttijd van de productiecel opgelost. Lukt dat niet, dan stopt de lijn. Door het stoppen van de lijn wordt de focus gelegd op het oplossen van het probleem en het voorkomen van verdere verspreiding van fouten.

Voordelen van Jidoka en Stop the Line

De principes van Jidoka en Stop the Line brengen verschillende voordelen met zich mee in een Lean-proces, waaronder:

1. Verbeterde kwaliteit: Door kwaliteit bij de bron in te bouwen en te zorgen dat fouten niet worden doorgegeven, wordt de algehele kwaliteit van het eindproduct verbeterd.
2. Kostenbesparing: Door het opsporen en oplossen van problemen vroegtijdig in het proces, worden kosten bespaard op het herstellen van defecte producten en het verwerken van klachten en retourzendingen.
3. Verhoogde betrokkenheid van medewerkers: Medewerkers zijn verantwoordelijk voor de kwaliteit van hun werk en krijgen de autonomie om het proces te stoppen wanneer dat nodig is. Dit versterkt het gevoel van verantwoordelijkheid en betrokkenheid bij het proces.
4. Continu leren en verbeteren: Door de nadruk te leggen op het identificeren en oplossen van problemen, ontstaat er een cultuur van continu leren en verbeteren. Dit leidt tot een steeds efficiënter en effectiever proces.

Jidoka en Stop the Line in de praktijk

In de praktijk kunnen bedrijven Jidoka en Stop the Line op verschillende manieren toepassen. Enkele voorbeelden zijn:

a. In een productieomgeving kunnen machines worden uitgerust met sensoren die defecten of afwijkingen detecteren en het proces automatisch stoppen.

b. In een software ontwikkelingsproces kan een teamlid een fout of probleem signaleren en de ontwikkelingscyclus pauzeren totdat het probleem is opgelost.

c. In een klantenservice-omgeving kan een medewerker een probleem in het proces identificeren en de workflow stoppen totdat het probleem is aangepakt en opgelost.

Jidoka en Stop the Line zijn belangrijke Lean-principes die bijdragen aan het succes van procesoptimalisatie. Door kwaliteit bij de bron in te bouwen en problemen vroegtijdig te signaleren en op te lossen, kunnen bedrijven kosten besparen, de betrokkenheid van medewerkers verhogen en een cultuur van continu verbeteren creëren. 

Ben je klaar om je kennis van Jidoka naar een hoger niveau te tillen? Schrijf je in voor onze online Lean Black Belt training!

Leer op jouw tempo, waar en wanneer het jou uitkomt. Aan het einde van de cursus ontvang je een internationaal erkend certificaat van LCS, the Cardiff University licenced service.

Ontdek de Lean-training die zich aanpast aan jóuw tempo. Meld je nu aan!