Wat Betekent Lean Verspilling: Muda, Mura en Muri?

De Drie Soorten Lean Verspillingen: Muda, Mura en Muri Uitgelegd

In de Lean-methode zijn Muda, Mura en Muri drie concepten die verschillende soorten verspillingen in processen aanduiden. Deze Japanse termen komen uit de auto-industrie, met name het Toyota Production System, en spelen een centrale rol in de Lean-filosofie. Gezamenlijk worden ze ook wel de “Japanse drieling (3M)” genoemd. In dit artikel leggen we de Lean-verspillingen Muda, Mura en Muri uit en bespreken we manieren om deze verspillingen te elimineren. 

Lean-verspilling Muda: Wat houdt het in?

Muda verwijst naar de verspillingen in het proces waar medewerkers in een Lean-organisatie dagelijks mee bezig zijn om deze te elimineren. Taiichi Ohno heeft bij Toyota zeven soorten verspillingen geïdentificeerd en later is daar door Shigeo Shingo een achtste verspilling aan toegevoegd: het verspillen van talent (Skills).

Daarom zie je soms twee verschillende varianten als het over verspillingen gaat. De een spreekt over zeven verspillingen, terwijl de ander over acht verspillingen spreekt. Ik adviseer altijd om niet te strikt vast te houden aan het aantal verspillingen, maar meer te focussen op bottlenecks in je proces en alles aan te pakken waar je last van hebt.

Wil je meer leren over Lean? Ontdek dan onze online Lean-opleidingen!

Wil je eerst ervaren hoe een online Lean-training werkt? Probeer onze online Lean-demo en ontdek hoe veelzijdig en compleet onze online trainingen zijn.

Een uitstekende eerste stap is onze gratis Lean White Belt-training. Met de code ‘lean20’ krijg je bovendien 20% korting op al onze online Lean-cursussen.

Hier zijn de 8 verspillingen geordend volgens het TIMWOODS-acroniem:

1. Transport: Onnodige beweging van materialen of producten tussen processen, wat geen waarde toevoegt.
2. Inventory: Onnodige opslag van grondstoffen, halffabricaten of eindproducten.
3. Motion: Onnodige bewegingen door medewerkers tijdens hun werk, zoals zoeken naar gereedschap of onderdelen.
4. Waiting: Tijd die verloren gaat doordat mensen, machines of materialen moeten wachten.
5. Overproduction: Meer produceren dan nodig is, wat leidt tot overmatige voorraad en hogere opslagkosten.
6. Overprocessing Meer werk of hogere kwaliteit leveren dan wat de klant vraagt.
7. Defects: Producten of diensten die niet aan de kwaliteitsnormen voldoen, wat leidt tot herstelwerkzaamheden of verspilling van materialen.
8. Skills (Onbenut talent): Niet optimaal gebruikmaken van de vaardigheden en creativiteit van medewerkers.

Waarom Sommige Verspillingen Nodig Zijn: Type 1 en Type 2 Muda

Type 1 Muda: Onvermijdelijke Verspillingen

In de Lean-methode wordt onderscheid gemaakt tussen verschillende soorten verspillingen, waarvan sommige onvermijdelijk zijn. Deze noemen we Type 1 Muda, ook wel Business Non-Value Added (BNVA). Hoewel deze acties geen directe waarde toevoegen voor de klant, zijn ze noodzakelijk. Voorbeelden hiervan zijn:

• Naleving van wet- en regelgeving
• Kwaliteitscontroles
• Administratieve taken

Voorbeeld: Identiteitsverificatie in een Callcenter Wanneer je een callcenter belt, moet de medewerker je vragen stellen om te verifiëren dat jij de juiste persoon bent. Deze vragen voegen geen directe waarde toe voor jou als klant, maar zijn essentieel om jouw identiteit te bevestigen en jouw gegevens te beschermen.

Type 2 Muda: Verspillingen die je Direct Kunt Elimineren

Type 2 Muda betreft activiteiten die geen waarde toevoegen en onnodig zijn. Deze verspillingen kunnen direct worden geëlimineerd.

Voorbeeld: Onnodig Papieren Formulier Invullen Stel dat je elke week een papieren formulier moet invullen om je werktijden bij te houden, terwijl er al een digitaal tijdregistratiesysteem is. Dit handmatige proces is overbodig en voegt geen waarde toe, omdat het digitale systeem dezelfde informatie efficiënter en nauwkeuriger kan bijhouden. Door het papieren formulier te elimineren, bespaar je tijd en verminder je administratieve lasten.

Wat is de verspilling Mura?

Naast de verspilling Muda is er ook Mura, wat staat voor onbalans en variatie in het proces waardoor er geen vloeiende stroom (Flow) in het proces is.

Voorbeeld van Mura:

Stel je voor dat het op maandag en woensdag in een proces ontzettend druk is, terwijl het op vrijdag heel rustig is. Dit “hollen en stilstaan” en het continu moeten “brandjes blussen” is een typisch voorbeeld van Mura.

In een Lean-proces is flow een belangrijk concept. Het streven is naar een gelijkmatige en voorspelbare doorstroming van werk, zonder onnodige pieken en dalen, om zo efficiëntie en productiviteit te verhogen. Met een Yamazumi-analyse kun je de Mura in het proces analyseren en aanpakken.

Muri: Overbelasting in Lean-processen Uitgelegd

Naast Muda en Mura hebben we ook Muri als verspilling. Muri betekent het verminderen van inspannend werk. Dit verwijst naar overbelasting van mens of machine. Bijvoorbeeld, werknemers die te vaak en te lang moeten overwerken of te veel of te zwaar werk verrichten dan gezond is. Machines die structureel overbelast worden, gaan op den duur kapot. Bij mensen vertaalt Muri zich in stress, burn-outs en ziekteverzuim.

Een van de kernprincipes van Lean is respect voor mensen. Zorg ervoor dat je medewerkers geen zwaar werk moeten verrichten dat schadelijk is voor hun gezondheid. Gebruik hulpmiddelen om zwaar werk te verminderen en zorg ervoor dat de belasting bij mensen minimaal is. Denk bijvoorbeeld aan het gebruik van tilliften om zware lasten te tillen, gereedschappen die binnen handbereik en op ergonomische hoogte hangen, en het stimuleren van regelmatige pauzes om even achter het beeldscherm vandaan te komen.

Hoe kun je de Lean verspillingen  Muda, Mura en Muri elimineren?

Vooropgesteld, verspillingen in je processen zul je altijd hebben. Er bestaat geen enkel proces dat 100% vrij van verspilling is. Een van de vijf principes van Lean is het streven naar perfectie. Let op het woord “streven.” Het is niet zo dat je met Lean een perfect proces inricht, maar dat je voortdurend streeft naar een perfect proces. Daarom staat Lean ook bekend als een methode voor continue verbetering.

Er zijn meerdere manieren waarop je Muda, Mura en Muri kunt elimineren:

Kaizen

Kaizen is een Japans woord dat ‘continue verbetering’ betekent. Het richt zich op het voortdurend zoeken naar manieren om processen te verbeteren door kleine, incrementele veranderingen door te voeren. Dit kan bijvoorbeeld door regelmatig Kaizen-events te organiseren, waarbij teams samenkomen om specifieke problemen te identificeren en verbeteringen door te voeren.

Quick Wins

Quick Wins zijn snelle, eenvoudige veranderingen die onmiddellijk voordeel opleveren. Dit zijn vaak kleinschalige verbeteringen die zonder veel investering kunnen worden doorgevoerd en direct effect hebben op het verminderen van verspilling.

PDCA (Plan-Do-Check-Act)

De PDCA-cyclus is een systematische reeks van stappen voor continue verbetering. Het helpt teams om gestructureerd problemen op te lossen en verbeteringen door te voeren.

• Plan: Identificeer een probleem en plan een oplossing.
• Do: Voer de geplande oplossing uit in een kleine, gecontroleerde omgeving.
• Check: Evalueer de resultaten van de oplossing.
• Act: Implementeer de succesvolle oplossing breder of stel het plan bij op basis van de geleerde lessen.

DMAIC

DMAIC staat voor Define, Measure, Analyze, Improve, Control en is een gestructureerde methodologie gebruikt voor procesverbetering. Het helpt bij het identificeren van de oorzaken van problemen en het doorvoeren van effectieve oplossingen.

• Define: Definieer het probleem en de projectdoelstellingen.
• Measure: Meet de huidige prestaties en verzamel gegevens.
• Analyze: Analyseer de gegevens om de oorzaken van het probleem te vinden.
• Improve: Implementeer oplossingen om de oorzaken te elimineren.
• Control: Bewaak de verbeteringen om ervoor te zorgen dat ze worden behouden.

Heijunka

Heijunka, is een techniek die wordt gebruikt om productie te nivelleren door een gelijkmatige verdeling van de productievolumes over een bepaalde periode. Het doel is om pieken en dalen in de productie te voorkomen, waardoor zowel Mura (variatie) als Muri (overbelasting) wordt verminderd. Heijunka zorgt ervoor dat producten in een constante stroom worden geproduceerd, wat leidt tot een efficiënter gebruik van middelen en een consistentere doorlooptijd.

Standard Work (Gestandaardiseerd Werk)

Standard Work zorgt ervoor dat taken op een consistente en efficiënte manier worden uitgevoerd. Door standaardprocedures vast te stellen, kun je ervoor zorgen dat iedereen dezelfde stappen volgt, wat helpt om onnodige variatie en overbelasting te voorkomen.

Workload Balancing (Werkbelasting Balanceren)

Deze techniek houdt in dat je de werkbelasting gelijkmatig verdeelt over alle medewerkers en machines. Dit kan worden bereikt door taken en verantwoordelijkheden opnieuw toe te wijzen om ervoor te zorgen dat niemand overbelast raakt.

5S

5S is een methode voor het organiseren en beheren van de werkplek, gebaseerd op vijf Japanse woorden die vertaald kunnen worden als Sorteren, Schikken, Schoonmaken, Standaardiseren en Standhouden. Een goed georganiseerde werkplek kan helpen om onnodige bewegingen en inefficiënties te verminderen, waardoor de werkbelasting beter beheersbaar wordt.

Total Productive Maintenance (TPM)

TPM richt zich op het verbeteren van de efficiëntie van machines en apparatuur door regelmatig onderhoud en proactieve reparaties. Dit helpt om onverwachte uitval en storingen te voorkomen, wat kan bijdragen aan een gelijkmatige werkbelasting.

Conclusie

Het elimineren van de verspillingen Muda, Mura en Muri is een voortdurende inspanning die nooit volledig eindigt. Door te streven naar continue verbetering met methoden zoals Kaizen, Quick Wins, PDCA en DMAIC, kun je je processen steeds efficiënter maken. Het gebruik van tools zoals Heijunka, Standard Work, Workload Balancing, 5S, TPM en Visual Management helpt om overbelasting en variatie te minimaliseren, waardoor je een stabielere en effectievere werkomgeving creëert.