Wat Is Een Ishikawa Diagram? | Lean Green Belt

Lean Ishikawa: Analyseer de Kernoorzaken van Problemen in Processen

In Lean is het belangrijk om problemen in processen te analyseren om zo de kernoorzaken te achterhalen. Een hulpmiddel om dit te bereiken is het Ishikawa-diagram, ook bekend als het oorzaak-en-gevolg- , visgraatdiagram of Fishbone diagram. In dit artikel leggen we uit wat het Ishikawa-diagram is, hoe het werkt en hoe je het kunt gebruiken om processen te verbeteren.

Wat is een Ishikawa diagram?

Het Ishikawa-diagram is een grafisch hulpmiddel dat helpt bij het identificeren, analyseren, ordenen en prioriteren van mogelijke oorzaken van een probleem in een proces. Het diagram is bedacht door de Japanse ingenieur Kaoru Ishikawa en wordt veel gebruikt in Lean management en proces verbeter trajecten. Het doel van het Ishikawa-diagram is om de achterliggende oorzaken van problemen in processen te vinden, zodat een permanente oplossing kan worden bedacht. Het diagram maakt onderscheid tussen oorzaken en gevolgen. Aan de rechterkant wordt het veroorzaakte effect of probleem beschreven. Aan de linkerkant worden de oorzaken in kaart gebracht.

De oorzaken worden ingedeeld in zes categorieën, ook wel de 6 M’s genoemd: Mens, Machine, Metingen, Materialen, Milieu en Methode. Door alle mogelijke oorzaken van een probleem binnen deze categorieën te overwegen, kunnen teams oplossingen vinden voor de kernoorzaken.

Hoe werkt het Ishikawa-diagram?

Het diagram maakt onderscheid tussen oorzaken en gevolgen. Aan de rechterkant wordt het veroorzaakte effect of probleem beschreven. Aan de linkerkant worden de oorzaken in kaart gebracht, verdeeld over zes categorieën: Mens, Machine, Metingen, Materialen, Milieu en Methode. Deze categorieën worden ook wel de 6 M’s genoemd.

Het opstellen van een Ishikawa-diagram:

1. Schrijf het probleem op in de kop van de vis.
2. Laat de deelnemers individueel mogelijke oorzaken opschrijven op Post-its.
3. Elke deelnemer noemt de mogelijke oorzaken en geeft aan in welke categorie deze oorzaak thuishoort.
4. Deelnemers mogen geen commentaar geven op elkaars oorzaken. Alle genoemde oorzaken worden in het diagram opgenomen.
5. Noem ook mogelijke sub-oorzaken. Deze sub-oorzaken worden als zijtakken in het diagram opgenomen.
6. Ga door totdat er geen mogelijke oorzaken meer worden genoemd.
7. Bekijk het Ishikawa-diagram kritisch. Controleer of de oorzaken bij de juiste categorie staan en of bepaalde oorzaken gerelateerd of afgeleid zijn van andere oorzaken.
8. Cluster de oorzaken en stem over de meest waarschijnlijke oorzaken. Maak een top 5 van oorzaken met de meeste stemmen.
9. Pas de “5 times why”-methode toe op elke oorzaak in de top 5.
10. Bepaal de prioriteitsvolgorde van de top 5 oorzaken. Begin met het onderzoeken en aanpakken van de oorzaak met de hoogste prioriteit, gevolgd door de andere oorzaken.
11. Brainstorm oplossingen voor de top 5 kernoorzaken.

Het Ishikawa-diagram is een waardevol hulpmiddel binnen Lean management om de kernoorzaken van problemen in processen te identificeren en aan te pakken. Het stelt teams in staat om samen te werken en alle mogelijke oorzaken van een probleem te overwegen, zodat ze de meest effectieve oplossingen kunnen vinden. Door te focussen op de werkelijke achterliggende oorzaken, in plaats van alleen op de symptomen, kunnen organisaties permanente verbeteringen aanbrengen in hun processen.

Naast het Ishikawa-diagram zijn er nog vele andere Lean tools en technieken die kunnen helpen bij het verbeteren van processen en het oplossen van problemen. Door het ontwikkelen van je Lean vaardigheden en het integreren van deze tools in je dagelijkse werk, kun je een belangrijke bijdrage leveren aan de prestaties van je organisatie en een cultuur van continue verbetering bevorderen.

Ben je geïnteresseerd in het verder ontwikkelen van je Lean vaardigheden en het leren van andere tools en technieken? Overweeg dan om deel te nemen aan een Lean training, zoals onze Lean Green Belt training, om je kennis en ervaring te vergroten. Met de juiste training en inzet kan iedereen een belangrijke bijdrage leveren aan het optimaliseren van processen en het bereiken van organisatorische doelen.