Kennisbank

Wat is Six Sigma?

Wat is Six Sigma en wat kan je ermee?

Six Sigma is een kwaliteitsmanagementbenadering die zich richt op het verminderen van procesvariatie, het verminderen van fouten, het verbeteren van producten en diensten, en het verhogen van klanttevredenheid. Deze methodiek, oorspronkelijk ontwikkeld bij Motorola in de jaren tachtig, kreeg brede erkenning toen Motorola in 1988 de Malcolm Baldridge National Quality Award won. Six Sigma werd verder populair nadat General Electric (GE) het in 1996 met succes implementeerde. Tegenwoordig passen veel bedrijven Six Sigma toe, vaak in combinatie met Lean, wat resulteert in aanzienlijke kwaliteitsverbeteringen.

De Kern van Six Sigma

Six Sigma is gebaseerd op een systematische aanpak voor probleemoplossing en procesverbetering, bekend als DMAIC: Define, Measure, Analyze, Improve en Control. Deze aanpak helpt organisaties om processen te optimaliseren, defecten te verminderen en verspilling te elimineren.

Six Sigma en de DMAIC Aanpak

De DMAIC-cyclus is de kern van Six Sigma en bestaat uit vijf fasen:

  1. Define (Definieer): In deze fase wordt het probleem gedefinieerd, samen met de doelstellingen van het verbeterproject. Belangrijke vragen zijn: Wat is het probleem? Wat zijn de behoeften en verwachtingen van de klant? Welke middelen zijn nodig?
  2. Measure (Meet): Hier wordt data verzameld om de huidige procesprestaties te begrijpen. Het meten van de juiste gegevens is cruciaal om een basislijn te creëren en verbeteringen te kunnen kwantificeren.
  3. Analyze (Analyseer): In deze fase worden de verzamelde gegevens geanalyseerd om de oorzaken van problemen te identificeren. Dit kan het gebruik van statistische tools en technieken omvatten om patronen en trends te ontdekken.
  4. Improve (Verbeter): Op basis van de analyse worden oplossingen ontwikkeld en geïmplementeerd om de geïdentificeerde problemen op te lossen. Experimenten en tests kunnen worden uitgevoerd om de effectiviteit van verbeteringen te bevestigen.
  5. Control (Beheers): Na implementatie worden de verbeteringen gemonitord en gecontroleerd om ervoor te zorgen dat de verbeteringen duurzaam zijn. Dit omvat het opstellen van controlesystemen en het trainen van personeel.

Een educatieve infographic van LEAN.nl die de Lean en Lean Six Sigma methode toelicht met een visuele roadmap verdeeld in vijf fasen: Define, Measure, Analyse, Improve en Control, elk in een apart gekleurd veld. De 'Define'-fase bevat sleutelconcepten zoals Voice of the Customer en SIPOC. 'Measure' benadrukt het verzamelen van gegevens met tools zoals Value Stream Mapping en Swim Lane. 'Analyse' richt zich op het ontdekken van kernoorzaken met technieken zoals Root Cause Analysis. 'Improve' suggereert creatieve oplossingen en implementatie met ideeën als 5S en Kaizen. 'Control' benadrukt het behoud van verbeteringen door standaardisatie en monitoring met processen als statistische procescontrole en audits. De achtergrond illustreert een abstracte, kaartachtige route met start- en eindpunten, wat het pad van continue verbetering symboliseert.

Sigma Niveau

Het begrip ‘sigma niveau’ is een maatstaf voor procesprestaties binnen Six Sigma. Sigma niveaus variëren van 1σ tot 6σ, waarbij een hoger sigma niveau duidt op betere procesprestaties en minder defecten. Een proces dat op 6 sigma presteert, produceert slechts 3,4 defecten per miljoen kansen. Dit niveau van bijna perfecte kwaliteit is het ultieme doel van Six Sigma.

Voorbeelden van Sigma Niveaus

  • 1 Sigma: Dit betekent dat het proces zeer inefficiënt is en ongeveer 690.000 defecten per miljoen kansen produceert. Dit komt overeen met een foutpercentage van 69%.
  • 2 Sigma: Het proces produceert ongeveer 308.000 defecten per miljoen kansen, wat overeenkomt met een foutpercentage van 30,8%.
  • 3 Sigma: Dit niveau resulteert in ongeveer 66.800 defecten per miljoen kansen, met een foutpercentage van 6,68%. Veel bedrijven opereren op dit niveau.
  • 4 Sigma: Het proces produceert ongeveer 6.210 defecten per miljoen kansen, wat neerkomt op een foutpercentage van 0,62%.
  • 5 Sigma: Dit niveau resulteert in ongeveer 230 defecten per miljoen kansen, met een foutpercentage van 0,023%.
  • 6 Sigma: Het hoogste niveau van procesprestatie, waarbij slechts 3,4 defecten per miljoen kansen worden geproduceerd. Dit komt overeen met een foutpercentage van 0,00034%.

Rollen in Six Sigma

Six Sigma kent verschillende rollen, elk met specifieke verantwoordelijkheden en kennisniveaus. De belangrijkste rollen zijn:

  • White Belt: Deze rol biedt een introductie tot de basisprincipes van Six Sigma. White Belts begrijpen de basisconcepten en terminologie en kunnen ondersteuning bieden bij eenvoudige verbeterprojecten binnen hun eigen werkomgeving.
  • Yellow Belt: Teamleden met basiskennis van Six Sigma. Ze ondersteunen verbeterprojecten door data te verzamelen en basisanalyses uit te voeren. Yellow Belts begrijpen de kernprincipes van Six Sigma en werken vaak onder begeleiding van Green en Black Belts.
  • Orange Belt: Medewerkers die op hun eigen verbeterprojecten willen uitvoeren. Orange Belts hebben meer kennis dan Yellow Belts en kunnen zelfstandig kleine verbeterprojecten leiden, vaak met beperkte ondersteuning van hogere Six Sigma-niveaus.
  • Green Belt: Medewerkers die projecten leiden onder begeleiding van Black Belts. Ze hebben een diepere kennis van Six Sigma-methodologieën en statistische tools. Green Belts besteden doorgaans een deel van hun tijd aan Six Sigma-projecten naast hun reguliere taken.
  • Black Belt: Professionals die fulltime bezig zijn met Six Sigma-projecten. Ze leiden verbeterteams en zijn experts in statistische analyses en procesverbeteringstechnieken. Black Belts hebben een uitgebreide kennis van Six Sigma en Lean-principes en zijn verantwoordelijk voor het behalen van significante verbeteringen binnen de organisatie.
  • Master Black Belt: De hoogste Six Sigma-experts binnen een organisatie. Ze coachen en trainen Black Belts en Green Belts, en helpen bij de strategische implementatie van Six Sigma. Master Black Belts hebben diepgaande expertise in Six Sigma-methodologieën en spelen een cruciale rol in de ontwikkeling en het succes van het Six Sigma-programma binnen de organisatie.

Deze rollen zorgen ervoor dat Six Sigma-projecten effectief worden geleid en uitgevoerd, met een duidelijke hiërarchie en expertise op verschillende niveaus. Dit maakt het mogelijk om op een gestructureerde manier verbeteringen door te voeren en de gewenste resultaten te bereiken.

De Combinatie van Lean en Six Sigma

Lean Six Sigma combineert de gestructureerde, data-gedreven aanpak van Six Sigma met de principes van Lean. Lean richt zich op het elimineren van verspilling en het stroomlijnen van processen. Door deze twee methodieken te combineren, kunnen organisaties zowel efficiëntie verhogen als kwaliteit verbeteren.

Voordelen van Lean Six Sigma

  • Kostenreductie: Door verspilling te elimineren en processen te optimaliseren, kunnen bedrijven aanzienlijke kostenbesparingen realiseren.
  • Klanttevredenheid: Verbeterde procesprestaties leiden tot hogere kwaliteit van producten en diensten, wat de klanttevredenheid verhoogt.
  • Snellere Doorlooptijden: Lean-principes helpen bij het stroomlijnen van processen, waardoor doorlooptijden worden verkort.
  • Cultuur van Continue Verbetering: Lean Six Sigma bevordert een cultuur waarin medewerkers continu streven naar verbeteringen en procesoptimalisaties.

Implementatie van Lean Six Sigma

Succesvolle implementatie van Lean Six Sigma vereist een gedegen planning en ondersteuning van het management. Belangrijke stappen zijn onder andere:

  1. Betrokkenheid van het Management: Topmanagement moet betrokken zijn en steun geven aan de implementatie van Lean Six Sigma.
  2. Opleiding en Training: Medewerkers op alle niveaus moeten worden getraind in Lean Six Sigma-methodologieën en -tools.
  3. Projectselectie: Kies projecten met een hoge impact op de organisatie om mee te beginnen. Dit helpt bij het realiseren van vroege successen en het opbouwen van momentum.
  4. Gebruik van Data en Analyses: Baseer beslissingen op data en gebruik statistische analyses om de effectiviteit van verbeteringen te evalueren.
  5. Communicatie en Betrokkenheid: Zorg voor regelmatige communicatie over de voortgang van projecten en betrek medewerkers bij het verbeterproces.

Conclusie

Six Sigma is een krachtige methodiek voor kwaliteitsmanagement die zich richt op het verminderen van procesvariatie en het verbeteren van producten en diensten. Door het toepassen van de DMAIC-aanpak kunnen organisaties systematisch problemen identificeren, oplossingen implementeren en duurzame verbeteringen waarborgen. De combinatie van Six Sigma met Lean-principes resulteert in Lean Six Sigma, een nog effectievere methode voor procesverbetering die zowel verspilling elimineert als de kwaliteit verhoogt. Met de juiste training, betrokkenheid van het management en een focus op data-gedreven besluitvorming, kunnen bedrijven aanzienlijke kostenbesparingen realiseren en de klanttevredenheid verhogen.

Portret van Anend Harkhoe, de eigenaar van lean.nl en een deskundige Lean specialist, met een vriendelijke glimlach, gekleed in een stijlvolle blazer over een polo shirt.
Anend Harkhoe
Lean Consultant & Trainer | MBA in Lean & Six Sigma | Oprichter van Lean.nl & DMAIC.com
Met uitgebreide ervaring in de zorg (ziekenhuizen, VVT, GGZ, huisartsenpraktijken), het bank- en verzekeringswezen, de productiesector, de foodsector, consulting, ICT-dienstverlening en de overheid, neemt Anend je graag mee in de wereld van Lean en Six Sigma. Hij gelooft in de kracht van mensen, actie en experimenteren. Bij Lean.nl en DMAIC.com draait alles om direct toepasbare kennis en praktijkgerichte trainingen. Lean is geen theorie, maar een ‘way of life’ die je moet ervaren. Van de karaokebar in Tokio tot de lessen van Toyota – Anend maakt Lean tastbaar en toepasbaar. Lean.nl organiseert inspirerende trainingen en studiereizen naar Lean-bedrijven in Japan, zoals Toyota. Contact: anend@lean.nl


Online Lean training:
100% Lean, helemaal op jouw tempo

Veel gelezen in onze kennisbank