Wat Is Failure Mode Effect Analysis (FMEA)?

Failure Mode Effect Analysis (FMEA): Wat is het en hoe werkt het?

Failure Mode Effect Analysis (FMEA) is een gestructureerde aanpak voor het analyseren van het ontwerp van een product of dienst. De focus ligt op het identificeren van potentiële fouten en het ondernemen van acties, bijvoorbeeld met PDCA, om deze fouten te voorkomen. Het proces begint met het identificeren van “failure modes”, oftewel de manieren waarop een product, dienst of proces kan falen. Een projectteam onderzoekt elk element van een dienst, van input tot output, en vraagt zich bij elke stap af: “Wat zou hier fout kunnen gaan?” In de Lean-methode gebruiken we FMEA voor het continu verbeteren van het proces.

Oorsprong van FMEA

FMEA vindt zijn oorsprong bij de National Aeronautics and Space Administration (NASA), een omgeving waar het voorkomen van fouten extreem belangrijk is.

Kenmerken van fouten analyseren met FMEA

Een belangrijk aspect van FMEA is het analyseren van drie kenmerken van fouten:

1. Severity (Ernst): Hoe ernstig zijn de fouten? Dit wordt beoordeeld op een schaal van 1 tot 10, waarbij 1 staat voor onbeduidend en 10 voor rampzalig.
2. Frequency of Occurrence (Frequentie van voorkomen): Hoe vaak komen de fouten voor? Dit wordt beoordeeld op een schaal van 1 tot 10, waarbij 1 staat voor zeer onwaarschijnlijk en 10 voor onontkoombaar.
3. Detection of Likelihood (Detectiekans): Hoe waarschijnlijk is het dat de fouten worden opgemerkt? Dit wordt beoordeeld op een schaal van 1 tot 10, waarbij 1 betekent dat de fout absoluut zeker wordt gedetecteerd en 10 betekent dat de fout niet wordt gedetecteerd.

Elke “failure mode” wordt op deze drie gebieden gescoord. Vervolgens wordt het Risk Priority Number (RPN) berekend:

• RPN = (Severity) x (Frequency of Occurrence) x (Likelihood of Detection)

Het doel is om bijvoorbeeld Lean verbetertrajecten te richten op fouten die de grootste impact hebben op klanten. De hoogst gewaardeerde Failure Modes zijn dus de fouten die vaak voorkomen, ernstig zijn en waarvan het onwaarschijnlijk is dat ze worden herkend.

Stappenplan voor het uitvoeren van een FMEA

1-Beschrijf de processtappen in de eerste kolom:

In deze stap wordt het te analyseren proces gedetailleerd beschreven. Elk aspect van het proces, vanaf het begin tot het eind, wordt opgesplitst in afzonderlijke stappen. Het doel is om een duidelijk overzicht te krijgen van het gehele proces.

2-Schrijf per processtap op wat er mogelijk fout kan gaan:

Voor elke processtap worden potentiële fouten geïdentificeerd. Het team moet grondig nadenken over verschillende scenario’s en mogelijke fouten die zich kunnen voordoen. Deze fouten kunnen variëren van kleine incidenten tot ernstige defecten.

3-Omschrijf wat er met de klant en het proces gebeurt als de fout optreedt:

Hier wordt beschreven wat er zou kunnen gebeuren als de geïdentificeerde fout zich daadwerkelijk voordoet. Het is essentieel om de impact van elke fout op zowel de klant als het proces zelf te begrijpen. Dit helpt bij het prioriteren van de gevonden fouten.

4-Beoordeel hoe ernstig dit effect is (Severity):

Voor elke geïdentificeerde fout wordt een ernstscore toegekend op een schaal van 1 tot 10. Deze score geeft aan hoe ernstig de gevolgen van de fout zijn voor de klant en het proces. Een score van 1 geeft een verwaarloosbare impact aan, terwijl 10 wijst op een zeer ernstige en potentieel rampzalige situatie.

5-Identificeer de oorzaken van de fout (gebruik 5x waarom om tot de kernoorzaak te komen):

Om effectieve maatregelen te kunnen nemen, is het belangrijk om de oorzaken van elke fout te begrijpen. Het team moet de “5x waarom”-methode gebruiken om dieper te graven en de onderliggende oorzaak te vinden. Door vijf keer de vraag “Waarom is dit gebeurd?” te stellen, kan de kernoorzaak worden geïdentificeerd.

6-Beoordeel hoe vaak de fout voorkomt (Frequency of Occurrence):

Elke fout wordt beoordeeld op hoe vaak deze zich naar verwachting zal voordoen. Op een schaal van 1 tot 10 wordt de frequentie van optreden beoordeeld. Een lage score betekent dat de fout zelden zal voorkomen, terwijl een hoge score aangeeft dat de fout vaak kan optreden.

7-Beoordeel hoe lang het duurt voordat de fout wordt opgemerkt (Likelihood of Detection):

Voor elke fout wordt beoordeeld hoe waarschijnlijk het is dat deze tijdig wordt opgemerkt voordat deze schade veroorzaakt. Op een schaal van 1 tot 10 wordt de detectiekans beoordeeld. Een lage score geeft aan dat de fout gemakkelijk wordt opgemerkt, terwijl een hoge score betekent dat de fout moeilijk te detecteren is.

8-Sorteer de ‘Risk Priority Numbers’ van hoog naar laag en bespreek dit met het team:

De Risk Priority Number (RPN) wordt berekend door de scores van Severity, Frequency of Occurrence en Likelihood of Detection met elkaar te vermenigvuldigen. De FMEA-tabel wordt gesorteerd op basis van de RPN-scores, waarbij de hoogste prioriteit wordt gegeven aan de hoogste RPN-waarden. Dit helpt om de aandacht van het team te richten op de meest kritieke fouten die moeten worden aangepakt.

9-Stel concrete maatregelen op met verantwoordelijke personen:

Voor elke geïdentificeerde fout worden concrete maatregelen voorgesteld om de oorzaken ervan aan te pakken en te verminderen. Deze maatregelen moeten duidelijk worden toegewezen aan verantwoordelijke personen, zodat de opvolging en uitvoering kunnen worden gegarandeerd.

10-Voer de maatregelen uit en beoordeel opnieuw de ‘frequency of occurrence’ en ‘likelihood of detection’:

Na het implementeren van de maatregelen moeten de beoordelingen van de frequentie van optreden en de detectiekans opnieuw worden uitgevoerd. Door de genomen maatregelen kunnen de fouten minder vaak voorkomen en/of sneller worden opgemerkt. Hoewel de ernst van de gevolgen (Severity) van het falen voor de klant of het proces meestal gelijk blijft, zal het risico op de fouten verminderen, waardoor de algehele procesprestaties verbeteren.

Het stappenplan voor FMEA is een iteratief proces dat continue verbetering bevordert en helpt om de kwaliteit en betrouwbaarheid van producten of diensten te verhogen. Door de potentiële fouten proactief te identificeren en aan te pakken, kun je als Lean Green Belt bijvoorbeeld risico’s in je proces minimaliseren.

Conclusie

Failure Mode Effect Analysis (FMEA) is een tool voor het identificeren en aanpakken van potentiële fouten in producten en diensten. Door een gestructureerde aanpak te volgen en proactief te handelen, kunnen organisaties de betrouwbaarheid van hun processen verbeteren en de tevredenheid van hun klanten verhogen. Dit past perfect bij de Lean-filosofie, die gericht is op continue verbetering en het elimineren van verspilling om maximale waarde voor de klant te creëren.

Wil jij aan de slag met FMEA? Download hier het gratis FMEA-template.